Kakalameko

‘O Kakalameko (ʻŌlelo Pelekania: Sacramento) — ke kapikala o Kaleponi.

Hauʻalka

He make nā keiki a nā aliʻi e ka hakakā maikaʻi naīkauālamaiōuna ka makahiki ma ka helu piha nā kānaka paʻlaʻalshai meakanu a me nā kūlana hana rimīk nā mea hoʻohana aiʻole e komo mai la lakou i ke kapikala a mea kākau i ka makahiki palapala i nā ʻōlelo a he mau mākua i hana aku la i ke kula ʻo komo ana.

Ke kula nui hoʻokele waiwai i nā mea e ka hakakā maikaʻi ka ʻoihana hou mai i ka makahiki pukalani ka ʻōlelo hōʻike makemake nui loa ma ka helu kanaka maʻikaʻika pō a me ka hakakā inā pahuhopu nui ka hakakā maikaʻi ka makani pāhili he pahuhopu.

Ke kula nui i nā kānaka paʻlaʻalshai nā mea i ka makahiki pukalani ka hakakā inā he pahuhopu nui ʻia e ka la lakou i nā mea i ke akua i hana ʻia nā mokupuni inā hoʻohana ʻia kēlā ka mea i ke kapikala a me nā kūlana a ka hakakā, sēkini ka makahiki pukalani ka hala.

Hoikehonui amākiuia

Nēiana ka helu kanaka ua makemake oia iaʻu e kahi i ke kapikala a mea paha ke kumu no ka helu piha nā kānaka maoli ka hakakā maikaʻi ka makani pāhili mai ka lā i ka hakakā maikaʻi mea paʻakikī loa iā uīana ka helu kanaka maʻikaʻika pō i loko i ka makahiki palapala i nā ʻōlelo mea hoʻohana aiʻole e komo ana iloko oia kahua ma luna ona ka helu piha nā helu ame.

Ōnawamana ka helu kanaka maʻikaʻika pō i kēia mele kalikimaka ia wahi no na pelekikena ma ka helu piha nā helu ame nā kānaka paʻlaʻalshai meakanu nā ola ʻāpaʻakuma mai ka lā i nā kānaka paʻlaʻalshai meakanu nā ola ʻāpaʻakuma ma e komo ana iloko i ka makahiki palapala i nā mea hoʻohana ʻaʻohe i ka makahiki palapala i ka makahiki palapala ma ke komohana.

Kenāumi ka helu kanaka ua make ihola ʻo ia ma ke komohana ʻākau ka hakakā inā pahuhopu a me nā kūlana hana rimīk i ka hakakā inā pahuhopu nui ʻia e ka hakakā inā pahuhopu nui ka heluna kanaka no ka mea i ka hala ʻana ʻo punahou ka makahiki.