He o lima kanaka pono mea kūpono ʻole mau kumu i hoʻoholo 'ia e pili ana i ʻano kanaka. a pihoʻi o ka honua. ʻImi pinepine ʻia lākou ma ke ʻano inalienable, loa kuleana "kahi i hoʻoili pono ai kekahi kanaka no ka mea he kanaka ia" a "nona kahi ʻano kanaka āpau", a me ko lākou makahiki, ʻano kaiaulu. kahua, ʻōlelo, haipule, kāʻāina, a i kekahi kūlana ʻē aʻe. Ua pili lākou i kēlā me kēia wahi a i kēlā me kēia manawa i ka kūʻokoʻa, a he egalitarian i ke ʻano o ka like no ka poʻe a pau. Kuhi ʻia lākou e like me ka manaʻo o ka ʻomaʻomaʻo a me ka kānāwai i kānāwai a kau aku i kahi kuleana i ka poʻe e mālama i ka pono o kekahi kanaka, a ua manaʻo ʻia ʻaʻole lākou e lawe ʻia aku ma muli o ka hopena hana kūpono. e pili ana i nā kūlana kikoʻī; no ka Penei, aia ka pono o nā pono kanaka e komo i ke kūʻawale mai ʻāhewa paʻa i ka paʻahao, me ka ʻāhewa ʻia, a me hoʻokō ʻia.

Kanaka pono
convention, social movement
subclass ofrights, convention Hoʻololi
part ofinternational law Hoʻololi
foundational textUniversal Declaration of Human Rights Hoʻololi
hashtagStandUp4HumanRights Hoʻololi
main regulatory textEuropean Convention on Human Rights Hoʻololi
practiced byhuman rights activist Hoʻololi
personal library atUniversity of Minnesota Libraries Hoʻololi
WordLift URLhttp://data.thenextweb.com/tnw/entity/human_rights Hoʻololi

Ua hōʻike ikaika ʻia ka aʻo ʻana o nā pono kanaka i loko o nā kānāwai pili honua a me nā ʻoihana kula a me nā ʻona. Nā hana e aupuni kūloko a me ahahui papa ole i kumu o ka aupuni pili aupuni i ka honua. Manaʻo ʻia mai ka manaʻo o nā pono kīwī "inā hiki ke ʻōlelo ʻia ka lehulehu o ka honua lehulehu e ʻōlelo ana he ʻano ʻōlelo maʻamau, ʻo ia ka pono o ke kanaka". Ke hoʻomau nei nā ʻōlelo ikaika e ka loiloi o nā pono kanaka i nā mea kanikele a me nā kūkākūkā e pili ana i nā ʻike, nā ʻano a me nā kūlike o nā pono kanaka a hiki i kēia lā. ʻO ke ʻano pololei o ka huaʻōlelo kīwila he hihia a he kumumanaʻo ia no ka hoʻopaʻapaʻa mau ʻia; ʻoiai he ʻae ʻae nā kuleana o ke kanaka i nā kuleana ʻokoʻa e like me ke kūpono i hoʻokolokolo kūpono, pale i ke hoʻolauleʻa, ʻae ʻana i genocide, kūkākūkā manuahi a i ʻole kuleana kūpono i ke hoʻonaʻauao, aia paha nā kue ʻole e pili ana i kēia mau kuleana i komo i loko o ka laulā nui o nā pono kanaka; ke manaʻo nei kekahi poʻe noʻonoʻo he pono kūpono loa ke pono o ke kanaka e pale i nā hihia ʻino maikaʻi loa, aʻo ka poʻe ʻē aʻe e ʻike ʻia he kūlana kiʻekiʻe.

Nui nā manaʻo pilikino i hoʻōho i ka Kanaka pono neʻe i hoʻokumu ma hope mai o ke Honua Kalua Honua a me nā hanana o Ka Lauluu, i mea e kohi ai i ka ʻO ka Hoʻolaha Hou i nā pono o nā kānaka ma Palani e ka United Nations General Assembly i ka makahiki 1948. ʻAʻole i like nā manaʻo o nā kānaka kahiko i kēia mau lā i nā pono kīvila apau. ʻO ke kumu mua o ke kūkā kamaʻilio kanaka no ke ʻano o na kūlohelohe kūlohelohe i ʻike ʻia ma ke ʻano o ke kūwaho o ke kolamu kuʻuna makahiki kānāwai kūlohelohe i lilo i kaulana i ka wā o ʻEulopa Hoʻohālikelike me nā mea e pili ana i ka manaʻo i John Locke, Francis Hutcheson a me Jean-Jacques Burlamaqui a ua hōʻike nui ʻia i loko o ka kūkā politika a ʻAmelika Hoʻonāukiuki a me i Palani Hoʻonāukiuki. Mai kēia kumu, kū i nā kumuhana kūwaho o ke kanaka nei i ka hapalua o nā kenekulia 20, e like paha me ka hopena o ka noho luhi, hōʻino, ka pepehi kanaka a me nā hana kaua, ma ke ʻano he hana kūlohelohe o ke kanaka a me ka mea hoʻi he mea no ka hiki ke hoʻomau ʻoihana wale nō.