Kumuhana ʻo ke aʻo e pili ana i ka hōʻiliʻili, ʻo ka hui, ka hoʻokolokolo, ka wehewehe a me ka hōʻike ʻana i ka ʻike.[1][2][3] Ke kau nei i nā helu hōʻike ma kahi pilikia ʻepekema, ʻike a ʻona paha, he ʻoʻaleʻa e hoʻomaka me a Kumuhana heluna kanaka i a Kumuhana kahawai to e aoia. Hiki i nā heluna kanaka ke hui like ʻole o nā kānaka a i ʻole nā mea e like me "nā poʻe a pau e noho ana ma kahi ʻāina" a i ʻole "nā atom āpau e haku ʻia ana he aniani". Kumuhana ka ʻikepili i nā mea āpau o ka ʻike, ʻo ka hoʻolālā ʻana o ka hōʻiliʻili o nā ʻikepili i nā huaʻōlelo o ka hōʻike ʻana a me hoʻokolohua.[4]

Nā moʻolelo o nā ʻāpana sepal ʻikepili kau.
ʻO ka hoʻoili maʻamau, kahi loa maʻamau ʻāpana kūleʻa, no ka mea he pono i ka palena palena ʻoihana.

Inā ʻaʻole o hōʻiliʻili ʻia helu, hoʻākoakoa ka ʻikepiliʻikepili i ka ʻikepili ma o ka hoʻomohala ʻana i ka hoʻolālā hoʻokolohua kūikawā a me ka hoʻokolokolo mau ʻālana. Hōʻike ka ʻaha ʻeleu i ka haʻi a me nā hopena i hiki ke kūpono i ka hoʻohālike mai ka lepili i ka heluna kanaka. Ua hōʻike ʻia kahi hoʻokolohua hoʻopaʻaʻike ʻana i nā lawe ʻana o ka ʻōnaehana ma lalo o ke aʻo ʻana, ka manawaleʻa ʻana i ka ʻōnaehana, a laila lawe hou i nā ana aʻe e hoʻohana ana i ke ʻano hana like no ka hoʻoholo ʻana inā ua hoʻoliilo ka hana hoʻokō i nā waiwai o nā ana. Ma kahi hoʻohālikelike, ʻaʻole kahi papa hana nānā i ka hana hoʻokolohua.

Ua hoʻohana ʻia ʻelua ʻano ʻenehana mua loa i ka helu ʻana hōʻike ikepili: helu hoʻolālā kumuhana, e hōʻuluʻulu i nā ʻikepili mai kahi hōʻike hoʻohālike kuhikuhi e like me ka moʻo hoʻākāka ke hoʻohalike ʻana, a me helu hōʻike kumuhana, e huki ana i nā manaʻo kikoʻī mai nā ʻike i ʻike i ka loli like ʻole (e.g., hala ke nānā ʻana, ka ʻoli ʻana ʻokoʻa). Nui ka manaʻo e pili ana i nā helu ʻatikala me nā ʻāpana ʻelua o nā waiwai o a. Nui ka manaʻo e pili ana i nā helu ʻatikala me nā ʻāpana ʻelua o nā waiwai o a hoʻohele (he nīnau paha a i ʻole mau heluna kānaka): kūlike kikowaena (i wahi) ʻimi e ʻike i ka waiwai waena a i ʻole ka waiwai maʻamau, ʻoiai pālahalaha (i ʻano ʻano) e hōʻike ana i ka nui o nā lālā o ka hoʻoili ʻana mai kāna kikowaena a me kekahi. Kahi nīʻike i nā helu matematika ma lalo o ke ʻano o ka ʻōnaehana hiki, e pili ana i ka nānā ʻana i nā kuʻuna.

Nā kūmole

E ho'opololei
  1. "Oxford Reference". 
  2. Romijn, Jan-Willem (2014). "Philosophy of statistics". Stanford Encyclopedia of Philosophy. 
  3. "Cambridge Dictionary". 
  4. Dodge, Y. (2006) The Oxford Dictionary of Statistical Terms, Oxford University Press.