|
[[Waihona:Polynesia-triangle.png|310px|right|He ki'i o ka huinakolu Polonesia]]
ʻO ka '''ʻŌlelo Hawaiʻi''' ka ʻōlelo makuahine a ka poʻe maoli o ka pae moku ʻo [[Hawaiʻi]], ma laila wale nō kahi e ʻōlelo ʻia nei ia ʻōlelo, no ka mea, ʻaʻole nui ka poʻe ʻōlelo Hawaiʻi i kēia mau lā. Wahi a kekahi mau koho aupuni, he 8,000-15,000 nā mea i hiki ke ʻōlelo Hawaiʻi. He [[ʻōlelo kūhelu]] ka ʻōlelo Hawaiʻi me ka [[ʻŌlelo Pelekania|ʻōlelo Pelekania]] ma ka mokuʻāina ʻo Hawaiʻi wale nō. ʻAʻole nui nā mokuʻāina ʻē aʻe me ʻelua a ʻoi paha ʻōlelo kūhelu.
ʻO kekahi o ka poʻe maoli, ʻaʻole hiki ke ʻōlelo Hawaiʻi, no ka mea, i ka wā mikionali, ua kauleo ka poʻe kahiko, mai ʻōlelo Hawaiʻi i nā kamaliʻi. Wahi a nā mikionali, he ʻino ke ʻōlelo aku ma ka leo makuahine, no ka mea, inā aʻo mai nā kamaliʻi i kēia ʻōlelo ʻaʻole i hiki ke neʻe mua i ke ao hou. No laila i pāpā ʻia ai ka leo e nā mikionali, a ma muli o kēia, ua nui nā kānaka i hōʻole i ka ʻōlelo Hawaiʻi i nā kamaliʻi. A he hopena o kēia hana hewa, ʻo ia nō hoʻi ka hāʻule nui ʻana o ka heluna o nā mea ʻōlelo Hawaiʻi mai kinohi, i ka wā mikionali, a hiki loa mai i kēia wā.
Akā nō naʻe, i kēia manawa, hū nō ka ka hoihoi o ka poʻe maoli a me ka po'e no nā lāhui ʻokoʻa aku e aʻo mai i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma muli o nā kānaka e aʻo mai nei e pili ana no ko Hawaiʻi mōʻaukala kahiko. Ua nui maila ke kākoʻo ʻana i nā māhele ʻike Hawaiʻi like ʻole, a ʻo ka ʻōlelo Hawaiʻi nō hoʻi kekahi. Aia ma ke [[Kulanui o Hawaiʻi ma Mānoa]] ka polokalamu mua loa ma [[ʻAmelika Hui Pū ʻia]] e loaʻa ai he kēkelē laeoʻo ma kekahi ʻōlelo ʻōiwi o ʻAmelika.
He pilina ko ka leo Hawaiʻi i nā [[ʻōlelo Polenekia]] ʻē aʻe, e laʻa ka [[ʻŌlelo Kāmoa|ʻōlelo Kāmoa]], ka [[ʻōlelo Tonga]], ka [[ʻōlelo Māʻohi]], ka [[ʻōlelo Aotearoa]], a pēlā aku. Wahi a ko nā kūpuna moʻolelo na lākou i hoʻoili mai i nā hanauna o kēia lā, ua hoʻokele mai lākou mai [[Kahiki]] i kekahi mau makahiki he nui i hala akula. A ma mua o ka hōʻea ʻana i Kahiki, ua hoʻokele maila lākou mai Kāmoa a Tonga paha. Ma muli o kekahi o ko nā kūpuna moʻolelo, ua hoʻokele aʻela lākou mai Nuʻuhiwa i ka [[ʻĀina ʻEnata]]. ʻŌlelo ʻia ma kekahi mau oli a me kekahi mau moʻolelo, ʻo Hawaiʻiloa lāua ʻo Paʻao nā mea mua loa i kū mai ma Hawaiʻi, a no Kahiki mai lāua. Ua lawe pū mai lāua me lāua iho i nā mea hou, nā akua hou a me nā kapu hou mai Tahiti mai. Wahi a kekahi mau moʻolelo ʻē aʻe, no Kāmoa mai ʻo Paʻao.
[[Māhele:ʻŌlelo|H]]
[[Māhele:Hawaiʻi]]
[[ar:لغة هاواي]]
[[bg:Хавайски език]]
[[br:Hawaieg]]
[[ca:Hawaià]]
[[cs:Havajština]]
[[da:Hawaiiansk (sprog)]]
[[de:Hawaiische Sprache]]
[[el:Χαβαϊκή γλώσσα]]
[[en:Hawaiian language]]
[[eo:Havaja lingvo]]
[[es:Idioma hawaiano]]
[[eu:Hawaiera]]
[[fi:Havaijin kieli]]
[[fo:Hawaiianskt mál]]
[[fr:Hawaïen]]
[[fy:Hawajaansk]]
[[ga:Haváís]]
[[gl:Lingua hawaiana]]
[[gv:Hawaiish]]
[[hr:Havajski jezik]]
[[hu:Hawaii nyelv]]
[[id:Bahasa Hawaii]]
[[is:Hawaiíska]]
[[it:Lingua hawaiiana]]
[[ja:ハワイ語]]
[[ko:하와이어]]
[[ku:Hawaíyane]]
[[li:Hawaiïaans]]
[[lij:Lengua hawaïann-a]]
[[lt:Havajiečių kalba]]
[[lv:Havajiešu valoda]]
[[mk:Хавајски јазик]]
[[ms:Bahasa Hawaii]]
[[nah:Hawaitlahtōlli]]
[[nds:Hawaiiaansche Spraak]]
[[nds-nl:Hawaïaans]]
[[nl:Hawaïaans]]
[[no:Hawaiisk]]
[[oc:Hawaiian]]
[[pl:Język hawajski]]
[[pnb:ہوائی بولی]]
[[pt:Língua havaiana]]
[[qu:Hawayi simi]]
[[ro:Limba hawaiiană]]
[[ru:Гавайский язык]]
[[simple:Hawaiian language]]
[[sk:Havajčina]]
[[sl:Havajščina]]
[[sm:Gagana Hawai'i]]
[[sv:Hawaiiska]]
[[ta:ஹவாய் மொழி]]
[[tl:Wikang Hawayano]]
[[tr:Hawaii dili]]
[[uk:Гавайська мова]]
[[vi:Tiếng Hawaii]]
[[zh:夏威夷语]]
|
