Wolfgang Amadeus Mozart: Difference between revisions

=== ‘OhanaʻOhana, wā li‘ili‘iliʻiliʻi ===

Hānau ʻia ‘oʻo Wolfgang Amadeus Mozart iā Leopold lāua ʻo Anna Maria Pertl Mozart i ke alanui Getreidegasse 9 ma Salzburg. ‘OʻO Maria Anna (1751–1829) (kapakapa ‘iaʻia "Nannerl") ke kaikuahine ho‘okahihoʻokahi wale nō o Wolfgang i ola ai mamua o ka hānau ʻia. Papekema ‘iaʻia ‘oʻo Wolfgang ma kēia lā a‘eaʻe ma [[St. Rupert's Cathedral]]. Kapa ka mo‘olelomoʻolelo papakema iā Mozart ‘oʻo ''Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart''. Akā, ua kapa ‘oʻo Mozart iā ia ‘oʻo ''Wolfgang Amadè Mozart''. Nui [[Inoa o Mozart|nā ‘anoʻano kona inoa]].

He hope Kapellmeister kō Mozart makuakāne, [[Leopold Mozart]], o ka hui ho‘okanihoʻokani pila aloali‘ialoaliʻi o ka ‘akipihopaʻakipihopa o Salzburg. He haku mele ‘oʻo Leopold. He kumu ‘ikeʻike ‘iaʻia ‘oʻo ia; ma ka makahiki o ka hānau o Mozart, ua pa‘ipaʻi ‘oʻo ia i he puke a‘oaʻo holomua no ka pila, ‘oʻo ia ho‘ihoʻi, ‘oʻo ''Versuch einer gründlichen Violinschule''.

[[Waihona:Wolfgang-amadeus-mozart 2.jpg|right|250px|thumb|He ki‘i (ʻaʻohe i hōʻike ʻia ka inoa o ke kahaki‘ikahakiʻi) o ke keiki Mozart, na [[Pietro Antonio Lorenzoni]] paha; ua pena ‘iaʻia ma 1763 ma he uku komikina mai Leopold]]I nā makahiki ‘ehikuʻehiku o Nannerl, ha‘awihāʻawi ‘oʻo Leopold iā ia i nā ha‘awinahaʻawina no ka kulawie. Nānā ‘oʻo Mozart i nā ha‘awinahaʻawina, me ka ho‘opuniheihoʻopunihei: ua mo‘olelomoʻolelo kona kaikuahine; ho‘ohalahoʻohala manawa ‘oʻo ia i ka kulawie, loa‘aloaʻa nā hapakolu, [...] a me hō‘ikehōʻike kona le‘ale‘aleʻaleʻa i leo maika‘imaikaʻi ai [iā ia]."

Ua ho‘omauhoʻomau ‘oʻo Nannerl: "i nā makahiki ‘ehāʻehā o Mozart, ua ho‘omakahoʻomaka kona makuakāne, like me he mea pā‘anipāʻani, e a‘oaʻo iā ia i he mau minuet a me he mau mele ma ke kulawie [...] hiki iā ia ke ho‘okanihoʻokani iā ia me kīnā ‘oleʻole a me ka hune nui, a he pana hemolele kona. [...] nā makahiki ʻelima o Mozart, haku mele ‘ēʻē ‘oʻo ia i nā mele iki, i ho‘okanihoʻokani ai ‘oʻo ia i kona makuakāne, i kākau iā lākou." ‘OʻO kēlā mau mele ‘oʻo Andante (K. 1a) a me ‘oʻo Allegro in C (K. 1b).

‘ĪʻĪ ka mea hō‘ikehōʻike-ola [[Maynard Solomon]], ‘oiaiʻoiai ‘oʻo Leopold i he kumu aloha keiki, aia ka ‘ōleloʻōlelo hō‘ikehōʻike i hoʻoikaika ‘iaʻia ai ‘oʻo Wolfgang e holomua ma waho o nā ha‘awinahaʻawina o kona makuakāne. ‘OʻO kō Mozart hana, kona mele mua, kū‘oko‘akūʻokoʻa (a me pakī me ka ‘īnikaʻīnika), a me kona hiki mua e ho‘okanihoʻokani i ka pila. Pū‘iwaPūʻiwa ‘oʻo Leopold. Pili ka makuakāne a me ke keiki kāne; hele mai kēia mau hanana iā Leopold ā hau‘olihauʻoli.

Ke aniani ka no‘eaunoʻeau mele po‘okelapoʻokela o kana keiki kāne, hā‘awipiohāʻawipio ‘oʻo Leopold i ka haku mele.

‘OʻO ia ke kumu wale nō o Wolfgang ma kona wā li‘ili‘iliʻiliʻi. A‘oAʻo ‘oʻo Leopold i kana keiki i nā ‘ōleloʻōlelo, nā kumuhana kula, a me kake mele ho‘okanihoʻokani.

[[Waihona:Louis Carrogis dit Carmontelle - Portrait de Wolfgang Amadeus Mozart (Salzbourg, 1756-Vienne, 1791) jouant à Paris avec son père Jean... - Google Art Project.jpg|left|thumb|250px|Ho‘okaniHoʻokani ka ‘ohanaʻohana o Mozart: ‘oʻo Leopold, ‘oʻo Wolfgang, amea ‘ome ʻo Nannerl. Nā [[Carmontelle]] ke ki‘i pena wai, ca. 1763<ref>{{harvnb|Solomon|1995|p=44}}</ref>]]